"طرح محله محوری مبارزه با مواد مخدر"
مواد مخدر به عنوان یک ابزار در خدمت اغراض سیاسی دشمنان است.مواد مخدر توطئه ای بسیار خطرناک است.
(مقام معظم رهبری)
تعاریف عملیاتی :
1-آلودگان به مواد مخدر : کلیه معتادان،خرده فروشان،عمده فروشان،قاچاقچیان،تولید کنندگان و دست اندرکاران تولید،توزیع،نگهداری،حمل و مصرف مواد مخدر و روانگردان
2-بهبود یافتگان : افرادی که قبلا به مواد مخدر وروانگردان وابستگی داشته و در حال حاضر وابستگی ندارند و فاقد رفتارهای سوء ناشی از اعتیاد هستند.
3-تائبین : قاچاقچیانی که توبه کرده و خرید و فروش مواد مخدررا کنار گذاشته اند.
4-ستاد هماهنگی : ستادی با ترکیب وزارت بهداشت و درمان ، ستاد مبارزه با مواد مخدر ، سازمان بهزیستی و اداره بهداشت و درمان سازمان بسیج مستضعفین و رده های تابع آنها در کشور،استان ها و شهرستان ها
هدف :
1-حفظ بیمار بر تداوم پیگیری درمان
2-رفع رفتارهای غیرمتعارف یا ضد اجتماعی
3-ایجاد و تقویت مهارتهای مقابله با وسوسه درونی مصرف مواد
4-ایجاد و تقویت مهارتهای مقابله با فشار محیط برای مصرف مواد
5 -افزایش سلامت روان و کمال شخصیت برای زندگی بدون نیاز به مصرف مواد
اصول راهنما :
1 -استفاده از همه ظرفیت های مردمی
2 -مشارکت حداکثری همه ظرفیت های دولتی و نهاد های فرهنگی
3-فراگیری اجرای طرح در کلیه اقشار
4 -مبارزه همه جانبه در همه حوزه های تولید، توزیع ، نگهداری و حمل و مصرف
5-هماهنگی وانسجام و هم افزایی و استمرار در اجرا
سیاست کلی :
اولویت بر اقناع مردم و ایجاد قبح اجتماعی و اخلاقی برای جامعه نسبت به مواد مخدر و اعتیاد است.
راهبرد :
آگاهسازی عمومی ، ایجاد یک جبهه گسترده مردمی یکپارچه علیه تولید ، توزیع ، نگهداری، حمل و مصرف مواد مخدر و استفاده از همه ی ظرفیت های مردمی و دولتی برای ارشاد و اقناع و هدایت آلودگان ، اصلاح و درمان و ساماندهی آنان منزوی سازی و سپس برخورد قاطع قانونی با آلودگانی که بر خطا اصرار دارند.
چشم انداز :
تولید ، توزیع ، نگهداری، حمل و مصرف مواد مخدر درشهر هدف به عنوان یک کار خطرناک و استثنایی قلمداد می شود. که بسادگی قابل ردیابی و قلع و قمع توسط نیروی انتظامی است. منطقه عاری از معتاد و قاچاقچیان و عرضه کننده مواد مخدر است و معتادان باز پروری شده و به عرصه اجتماع باز گشته اند .
مرحله بندی :
این طرح در دو مرحله اجرا می گردد : مرحله اول: طرح در 165 ناحیه و 325 محله معین بعنوان نمونه اجرا می گردد . مرحله دوم: پس از بازخوردگیری و رفع معایب و نواقص ، به کل کشور تعمیم داده می شود.
دستورات هماهنگی :
1-نامه شماره1976183 مورخه 95/06/16 ابلاغی از قائم مقام وزیر کشور و رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر مبنی بر همکاری لازم استانداری های کشور در خصوص اجرای طرح محله محور سازمان بسیج
2-بندهای 11،12،13 کارگروه اعتیاد ستاد آسیب های اجتماعی مورخه 95/07/05 مبنی بر ابلاغ طرح محله محور سازمان بسیج به دانشگاههای علوم پزشکی کشور جهت همکاری با بهداشت و درمانهای بسیج .
ساختار :
الف- ستاد هماهنگی (طرح محله محوری) در سطح کشور،استان ها و شهرستانها بشرح زیر تشکیل می شود:
1-رئیس ستاد در کشور: مقام عالی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (وزیرمحترم )
2-دبیرستاد کشوری: معاون بهداشت ، درمان و امداد سازمان بسیج
3-رئیس ستاد استانی : رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان
4-دبیر ستاد استانی : مسئول بهداشت و درمان سپاه استان
5-رئیس ستاد شهرستان: مسئول شبکه بهداشت و درمان شهرستان
6 -دبیر ستاد شهرستان: بهداری ناحیه مقاومت بسیج
ب- اعضای ستاد هماهنگی
1- رئیس ستاد : وزیربهداشت، درمان و آموزش پزشکی
2-دبیر ستاد : معاون بهداشت، درمان و امداد سازمان بسیج
3-سازمان بهزیستی کشور
4-هلال احمر
5-بسیج جامعه پزشکی
6-موسسه درمان بسیجیان
7-کمیته امداد
8-نماینده سمن ها
ماموریت :
اعضای ستاد هماهنگی موظف هستند از تاریخ ابلاغ طرح با تشکیل این ستاد در سطح استان و سپس شهرستانهای محلات مربوطه، درمان جامع و فراگیر با مواد مخدر و اعتیاد را با به صحنه آوردن ظرفیتهای مردمی و سازمانهای مردم نهاد ، به اهداف تعیین شده چشم انداز برساند.
فرآیند اجرا :
درکشور، استانها و شهرستانها کمیته های چهارگانه زیرتشکیل می شوند
1-کمیته فرهنگی
2-کمیته مقابله
3-کمیته درمان و کاهش آسیب
4-کمیته صیانت وحمایت های اجتماعی
نقش وانتظار از کارگروه درمان:
گام اول:
1 ـ شناسایی خلا ها و نیازهای درمان معتادان
2 -شناسایی مراکز موجود ترک اعتیاد و تعیین واحدهای قابل اعتماد و قابل استفاده .
3 ـ شناسایی ظرفیت های قابل استفاده برای راه اندازی نقاهتگاه ترک اعتیاد و مراکز مشاوره اعم از اماکن ، اشخاص و نهادها .
4ـ توجیه و کسب همراهی دستگاهها و خیرین و موسسات مذهبی و اجتماعی
5-توجیه خانواده ها و جلب همکاری آنان بعنوان همیار درمان
گام دوم:
1ـ ایجاد انگیزه و آموزش و توجیه کادر بهداشتی ، درمانی و برگزاری کارگاههای مهارتی
2ـ آموزش کافی امدادگران بسیجی و تربیت نیرو برای ترک دادن معتادان
3 ـ متقاعد سازی و انگیزه دهی به معتادان برای ترک داوطلبانه
4ـ آموزش و سازماندهی خانواده هایی که می خواهند ترک را در منزل دنبال کنند.
گام سوم:
1 ـ آماده سازی اماکن کافی و تجهیزآن برای ترک همزمان انبوه معتادان
2 ـ تأمین دارو و تجهیزات مورد نیاز برای ترک معتادان
3-ایجاد مراکز مشاوره، هدایت و امداد رسانی خانواده های معتادان
گام چهارم:
1-ترک دادن انبوه معتادان طی یک برنامه حداکثر یکساله با بکارگیری گسترده بسیجیان.
2ـ عملیات اجرایی این گام که با گذشت 3 الی 12 ماه از شروع طرح (حسب میزان موفقیت در ایجاد عزم عمومی و برانگیختگی محلی ) با استفاده از همه ظرفیت های مردمی و دولتی اعم از حسینیه ها ، سالن های ورزشی ، درمانگاهها و بیمارستانها ، پادگانها و ... و همه ی امدادگران بسیجی آموزش دیده
3ـ استفاده از ظرفیت همه مراکز درمانی اردوگاهی حتی حسینه ها و مراکز ورزشی برای ترک دادن معتادان
گام پنجم :
1-ادامه درمان تا پایان کار و تدوین تجارب برای استفاده در مرحله سراسری
2-برنامه ریزی جهت انجام اردوهای زیارتی و سیاحتی برای تقویت بعد معنوی در معتادین و خانواده های آنان
طرح درمان :
دارویی:
پروتکل درمان وابستگی به مواد افیونی با متادون، ویرایش سوم توسط اداره پیشگیری و درمان سوءمصرف مواد، دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد، معاونت درمان وزارت بهداشت
روانشناختی :
افراد در معرض آسیب و اعضای خانواده :مهارتهای زندگی سازمان بهداشت جهانیwho
افراد آسیب دیده : شامل برنامه های آموزشی پیشگیری از سوء مصرف مواد با استفاده از 11 مرحله
معنوی:
برنامه هایی از قبیل معنویت درمانی ، شرکت خانواده ها و افراد در برنامه های راهیان نور، اماکن مقدس مانند( قم و مشهد)، اردوگاههای تفریحی در شمال کشور، استفاده از مراکز مشاوره شمیم
-در اجرا درمان توسط یک تیم متخصص که شامل پزشک عمومی، پرستار، روانپزشک، روانشناس و مددکار
-به تحلیل دقیق کارکرد های خانواده در ایران توجه شود. خانواده به عنوان هسته مرکزی درمان و بازتوانی در نظر گرفته شود.
الزامات اجرای طرح :
1 -وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ابلاغیات الزم جهت تامین دارو و تجهیزات پزشکی و مجوز استفاده از اماکن مورد نیاز جهت درمان و بستری معتادان را به دانشگاههای علوم پزشکی استانهای مشمول طرح صادر نماید .
2-سازمان بهزیستی کشور، دستورات الزم را برای تهیه مکانهای ترک اعتیاد و بازپروری معتادان به بهزیستی استانهای مشمول طرح صادر نماید.
چک لیست بازرسی :
1 -آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، شیوه نامه بومی شده در چهارچوب قواره طرح محله محوری را تهیه و به اداره بهداشت و درمان سازمان بسیج ارسال نموده اند
2-آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، خال ها و نیازهای درمان معتادان بنا به وضعیت بومی استان در شهرستانهای مشمول طرح را شناسایی کرده اند؟
3-آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، مراکز موجود ترک اعتیاد و تعیین واحدهای قابل اعتماد و قابل استفاده بنا به وضعیت بومی استان در شهرستانهای مشمول طرح را شناسایی کرده اند؟
4-بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، ظرفیت های قابل استفاده برای راه اندازی نقاهتگاه ترک اعتیاد و مراکز مشاوره اعم از اماکن ، اشخاص و نهادها و سازمانهای مردم نهاد و سمنها بنا به وضعیت بومی استان در شهرستانهای مشمول طرح را شناسایی کرده اند؟
5-آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، دستگاهها و خیرین و موسسات مذهبی و اجتماعی را بنا به وضعیت بومی استان در شهرستانهای مشمول طرح توجیه و همراه کرده اند؟
6-آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، خانواده های معتادین مشمول طرح را شناسایی و توجیه کرده و همکاری آنان را بعنوان همیار درمان جلب کرده اند؟
7 -آیا بهداشت و درمانهای سپاههای استانی نسبت به ایجاد انگیزه و آموزش و توجیه کادر بهداشتی ، درمانی و برگزاری کارگاههای مهارتی با توجه به وضعیت بومی استان اقدام نموده اند؟
8-آیا بهداشت و درمانهای سپاههای استانی جهت ترک معتادان، آموزش های کافی برای تربیت نیروی امدادگربسیجی ارائه داده اند؟
9-آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، نسبت به متقاعد سازی و انگیزه دهی به معتادان برای ترک داوطلبانه اقدام نموده اند؟
10-آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، نسبت به آموزش و سازماندهی خانواده هایی که می خواهند ترک را در منزل دنبال کنند اقدام نموده اند؟
11 -آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، نسبت به آماده سازی اماکن کافی و تجهیز آن برای ترک همزمان انبوه معتادان با همکاری ادارات بهزیستی استان اقدام نموده اند؟
12-آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، نسبت به تأمین دارو و تجهیزات مورد نیاز برای ترک معتادان با همکاری دانشگاههای علوم پزشکی استان اقدام نموده اند؟
13-آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، نسبت به ایجاد مراکز مشاوره، هدایت و امداد رسانی خانواده های معتادان اقدام نموده اند؟
14 -آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، نسبت به ترک دادن انبوه معتادان طی یک برنامه حداکثر یکساله با بکارگیری گسترده بسیجیان برنامه ریزی کرده اند؟
15 -آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی، جهت استفاده از ظرفیت همه مراکز درمانی اردوگاهی حتی حسینه ها و مراکز ورزشی برای ترک دادن معتادان برنامه ریزی نموده است ؟
16-آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی،نسبت به ادامه درمان تا پایان کار و تدوین تجارب برای استفاده در مرحله سراسری اقدام نموده و برنامه ریزی کرده اند؟
17 -آیا بهداشت و درمانهای سپاه های استانی،نسبت به برنامه ریزی جهت انجام اردوهای زیارتی و سیاحتی برای تقویت بعد معنوی در معتادین و خانواده های آنان اقدام نموده اند؟
عملیات اجرایی این گام که با گذشت 3 الی 12 ماه از شروع طرح (حسب میزان موفقیت در ایجاد عزم عمومی و برانگیختگی محلی )با استفاده از همه ظرفیت های مردمی و دولتی اعم از حسینیه ها ، سالن های ورزشی ، درمانگاهها و بیمارستانها ، پادگانها و ... و همه ی امدادگران بسیجی آموزش دیده اجرایی خواهد شد.